Een cover uitgeven?
Wat je moet weten over
mechanisch recht en licenties.
In een eerder blog hebben we het al gehad over covers. Wat zijn het en wat zijn het niet. Mag iedereen een cover opnemen? (en uitgeven) En hoe zit het precies met de rechten? In deze blog gaan we nu wat dieper in op het uitgeven van een cover, en de termen: mechanisch recht, en licenties.
Blog teruglezen: Covers. Wat zijn het precies?
Goed, je hebt een mooie cover opgenomen, en wil deze nu graag plaatsen op Spotify of YouTube. We spreken dan over het uitgeven van een muziekstuk. Het plaatsen van (jouw) muziek op elk media platform, waarbij de muziek kan worden gedownload of fysiek kan worden aangekocht, is een vorm van muziek uitgeven.
Voor het uitgeven van muziek, ook voor covers, heb je altijd het mechanisch recht nodig. Je hebt deze rechten zelf of via een uitgever. In het geval van een cover, kun je deze rechten via een licentie aankopen.
Wat is een mechanische licentie?
Voor cover nummers heb je dus een mechanische licentie nodig. Een mechanische licentie geeft jou het recht om een lied uit te brengen dat dezelfde melodie en tekst gebruikt als het origineel. Je mag echter niets gebruiken van de originele geluidsopnamen.
We hebben het hier nu over 1 op 1 covers, en niet zogenoemde afgeleide werken. Bijvoorbeeld een andere tekst of aangepaste melodie. Hiervoor gelden andere spelregels. We laten deze nu even voor wat ze zijn.
Verder hebben we het hier over het recht om iets uit te geven, en niet over het recht op een vergoeding, zoals bijvoorbeeld royalty's. Deze zijn in de meeste gevallen voor de originele auteurs - auteursrecht. Voor een vergoeding van het gebruik van jouw uitvoering als artiest kun je wel aankloppen bij rechten organisator Sena
Hoe vraag ik een mechanische licentie aan?
Mechanische licentie, vraag je aan per nummer/muziekwerk en per regio/land. Wil je bijvoorbeeld een cover behalve in Nederland ook in België uitbrengen, dan dien je voor beide landen een licentie aan te vragen. Dit doe je dan bij de in dat land geldende rechtenorganisatie. Buma Stemra in Nederland.
Via de website van de betreffende organisatie kom je in het licentieproces, waar je alle benodigde informatie invult. Zorg ervoor dat je de juiste informatie hebt over de rechthebbenden, het label en de publicatiedatum van het originele nummer.
Je kunt vaak kiezen of je bijvoorbeeld alleen een download- of streaming licentie wilt afnemen, of allebei. Daarna kun je afrekenen en je licentie aankopen.
Heb ik nu echt altijd een licentie nodig?
Een beetje onlogisch na al het bovenstaande, maar het antwoord is nee. Laten we eens een aantal bekende platforms onder de loep nemen.
Een covernummer uitbrengen op Spotify
Spotify is natuurlijk het meest bekende platform, als het gaat om het uitbrengen van muziek. Ook nieuwe covers worden met regelmaat naar Spotify geüpload. Het goede nieuws is dat juist bij Spotify en elk ander exclusief (geen verkoop downloads) streamingplatform, er geen mechanische licentie nodig is.
Niet? Nee, je kunt eenvoudig weg je 1 op 1 cover uploaden via een zogenaamde distributeur (Distrokid, CD Baby etc.). Vink de juiste boxen aan, en geef duidelijk aan dat het om een cover gaat (audio-only). Echter, Wil je jouw cover uitbrengen op een platform met betaalde downloads, of verkoop van fysieke uitgaven zoals iTunes of Apple Music, dan ben je wel verplicht eerst een licentie af te nemen via het hierboven beschreven proces. Sommige onafhankelijke distributeurs zoals Distrokid fungeren als tussenpersoon en vereenvoudigen het proces via hun upload-workflow, maar let dus altijd goed op welke streamingdiensten je via jouw distributeur aanvinkt, als het gaat om licenties.
Een cover uitbrengen op YouTube
YouTube werkt net even anders dan bijvoorbeeld Spotify. Zij valt namelijk, net als Tik Tok en Instagram, onder platforms met een door gebruikers gegenereerde inhoud (content). In dit geval wordt de muziek (de cover) namelijk gebruikt ter ondersteuning of begeleiding van bewegende beelden, die door de gebruiker op deze platforms wordt geplaatst. Technisch gezien heb je nu voor elke door jou gegenereerde content, waar royalty inkomsten uit kunnen voortvloeien, naast een mechanische licentie ook een zogenaamde synchronisatielicentie nodig. YouTube heeft hier voor het Content ID in het leven geroepen. Hoe dit precies werkt, daar gaan we verderop nog uitgebreid op in, maar nu even een stap terug.
Op mediaplatforms als YouTube, wordt onderscheid gemaakt tussen UGC (User Generated Content) en het daadwerkelijk uitbrengen van een covernummer (via YouTube Music). Dit betekent dat je rustig een coverversie van de laatste hit van Beyonce, Billie Eilish of Bruce Springsteen in je eigen slaapkamer, partyzaal of zelfs studio ten gehore kunt brengen, en dit filmpje op YouTube kunt plaatsen, zonder je zorgen te hoeven maken over het hebben van een licentie of niet, mits je niet uit bent op het genereren van inkomsten. Alle gegenereerde inkomsten die voortvloeien aan de vertoning van jouw filmpje met een cover, gaan namelijk regelrecht naar de auteurs van het originele nummer. Wil je toch zelf de inkomsten krijgen uit het vertoon van jouw filmpje, dan moet je toch echt eerst een licentie voor gebruik aanvragen en betalen.
Content Id, wat is het en waar zorgt het voor?
Content Id is in het leven geroepen door YouTube, en inmiddels ook andere platforms. Dit om via een bepaald systeem, altijd de rechthebbende eigenaar van een muziekstuk, ook afgeleide werken, te kunnen achterhalen en hun royalty's uit te betalen.
Via dit systeem krijgen deze eigenaren van muziek automatisch hun vergoedingen aan royalty's etc. die voortvloeien uit het gebruik van hun muziek op deze platforms uitbetaald. Hiervoor heeft bijvoorbeeld YouTube eigen afspraken gemaakt met rechten organisaties als Buma Stemra.
De gebruiker die content genereert met muziek van anderen, hoeft deze gelden dus niet zelf te betalen aan de rechthebbende, en zich nu niet meer bezig te houden met het aanvragen van licenties. Dit wordt nu zelf door het betreffende platform geregeld. Daar tegenover staat dat de gebruiker ook geen eigen inkomsten kan derven.
Via het Content Id kan elke auteursrechthebbende nu ook zelf bepalen of zij het plaatsen van covers toestaan of niet. In de meeste gevallen wordt er wel het voordeel in gezien dat fans of andere muzikanten een cover uitbrengen, maar soms kan het voelen dat een afgeleid werk of cover afbreuk doet aan het origineel en daarom geweigerd (lees verwijderd) kan worden.
Maar verwacht dus zeker geen inkomsten uit coverversies die jij op YouTube of ander soortgelijk platform plaatst. Zoals hierboven al eerder besproken, gaan alle inkomsten rechtstreeks naar auteurs, uitgevers dan wel eigenaren van de ten gehore gebrachte cover.
Resumé
Wil je een eigen cover op streamingplatforms plaatsen, dan heb je voor platforms met digitale downloads en/of fysieke verkoop altijd een (mechanische) licentie nodig.
Voor Spotify geld dat het plaatsen van 1 op 1 covers wordt toegestaan, mits voldaan wordt aan het verstrekken van de juiste auteursrechthebbende informatie.
En voor YouTube* geldt dat plaatsen van covers (zonder eigen verdiensten) wordt toegestaan middels de werking van Content Id.
*Wel is het netjes en gebruikelijk om in de omschrijving van je video de originele auteurs van muziek en tekst te vermelden.
Let op! Dit is een korte uiteenzetting van de begrippen “Mechanisch recht” en "licenties". Wil je meer gedetailleerde informatie? Raadpleeg dan de muziekrechten advocatuur.
*Dit blog is informatief bedoeld, en kan niet gebruikt worden om juridische of ander soorts rechten aan te ontlenen.
Reactie plaatsen
Reacties