Het woord “master” stamt uit de tijd van de tape-recorder, waarbij middels twee grote spoelen het geluid op tape werd opgenomen. De allereerste opname noemde men dan de mastertape. Via de mastertape werden er zogenaamde kopie masters gemaakt die uiteindelijk gebruikt werden voor het persen van vinyl en later de CD. De originele mastertape ging vervolgens de kluis in. De eigenaar van deze tape (toen meestal de studio of platenlabel) had dan ook de masterrechten.
Tegenwoordig hoeft de opname van een lied of muziekstuk niet per definitie meer plaats te vinden in een gerenommeerde studio als bijvoorbeeld de Wisseloord Studio, maar kan ook gemaakt worden op je eigen zolder kamer (homestudio - steeds vaker gebruikt bij moderne stijlen producers). Zelfs op de demo-opname, gemaakt op je eigen telefoon, kunnen masterrechten liggen (dan wel alleen voor die specifieke opname.)
Met de masterrechten bepaal je wat er met de opname gebeurd (openbaar maken of verveelvoudigen), maar ook wie de opname mag gebruiken. Om een opname te mogen maken, moet je wel weer toestemming hebben van de auteur/componist.
Masterrechten zijn onderdeel van de eerder besproken naburige rechten. Voor het gebruik van jouw mastertape vang je dan uiteraard ook een vergoeding.
Voor wie zijn de masterrechten?
In het verleden was dit nog al eens een heet hangijzer, dat vaak bij de rechter werd uitgevochten. Tegenwoordig hebben de rechters het zichzelf wat makkelijker gemaakt door te stellen dat (in de basis) de masterrechten liggen bij die persoon of instantie die de opname ook daadwerkelijk financiert (Martin Garrix versus Spinnin’ Records). In de regel dus vaak de platenlabels waar een artiest bij is aangesloten. Het platenlabel betaald dan de studio-opname van de artiest, maar dit is dus zeker niet altijd meer het geval.
Masterrechten in de muziek
Wat zijn nu eigenlijk masterrechten als het gaat om muziek, en wie heeft die dan precies? Gelden de rechten voor een heel liedje, een deel of slechts een enkele opname? En wat levert het op? Op al deze vragen proberen we in onderstaande blog een zo duidelijk mogelijk antwoord te geven.
Masterrechten: Wat zijn het?
Masterrechten in de muziek zijn die rechten die liggen op de vastgelegde opname van een lied, muziekstuk, uitvoering of het zo genoemde “Spoken Word” (dat tegenwoordig steeds meer oprukt).
Zeker in de hoek van de moderne stijlen DJ/Producer (Martin Garrix, Armin van Buren, etc), is de artiest die zijn eigen opname betaald ook uiteindelijk eigenaar van de masterrechten. Als jij zelf op je zolder kamertje jouw eigen unieke elektronische dance plaat inspeelt op je eigen keyboard die verbonden is met jouw laptop waarop een DAW (Digital Audio Station) alles opneemt, dan ben jij eigenaar van de masterrechten op de opname uit jouw laptop. Laat jij vervolgens de opname gratis mixen en masteren, dan is de mixing engineer de eigenaar van de masterrechten. Betaal jij deze mixing en mastering engineer voor zijn diensten, dan ben jij weer de eigenaar van die opname. Jij hebt deze immers gefinancierd.
Wat leveren de masterrechten mij op?
In de meeste gevallen ontvangt de persoon met masterrechten vaste royalties of een passende vergoeding voor het gebruik van zijn opname. Daarnaast echter valt er ook veel te verdienen aan het synchroniseren.
Met “synchronisatie” in de muziek wereld ook wel kort “Sync” genoemd, wordt bedoeld het plaatsen van jouw opname onder beeld materiaal. Dit kan zijn in games, reclame, tv, film etc.
Zoals we al eerder aangaven zijn de masterrechten een onderdeel van de naburige rechten. Om vergoedingen uitbetaald te krijgen dien je jezelf als producent/platenlabel aan te melden bij Sena, samen met het muziekstuk waar jij de masterrechten op hebt.
Overigens wordt in officiële stukken de masterrechten eigenaar nog vaak ouderwets omschreven met “fonogrammenproducent”.
Let op! Dit is een korte uiteenzetting van het begrip “Masterrechten”. Wil je meer gedetailleerde informatie? Raadpleeg dan de muziekrechten advocatuur.
*Dit blog is informatief bedoeld, en kan niet gebruikt worden om juridische rechten aan te ontlenen.
Reactie plaatsen
Reacties